مروری بر فرآیند برنامه ریزی
1-2-1. نیاز سنجی: فرآیند برنامه ریزی پروسهی با نیاز سنجی جامع برای شناسایی نیازهای آموزشی، چالشها و اولویتهای جمعیت هدف آغاز می شود. از طریق جمعآوری، تجزیه و تحلیل دادهها، برنامه ریزان پروسه بینشهای را در زمینههای خاص که نیاز به مداخله دارند به دست میآورند.
1-2-2. تعیین هدف: برنامه ریزان پروسه بر اساس یافتههای نیاز سنجی، اهداف و مقاصد روشن و قابل اندازه گیری را برای پروسهی آموزشی تعیین میکنند. این اهداف با اهداف آموزشی گستردهتر همسو هستند و به عنوان معیار برای ارزیابی برنامه عمل می کنند.
1-2-3. برنامه ریزی ستراتیژیک: برنامه ریزی ستراتیژیک خواهان توسعه ستراتیژیها و برنامههای اقدام برای دستیابی به اهداف و مقاصد تعیین شده است. این شامل مشخص کردن فعالیتهای برنامه، جدول زمانی، منابع مورد نیاز، نقشها و مسئولیتها است.
1-2-4. تخصیص منابع: برنامه ریزان پروسه منابع از جمله منابع مالی، انسانی و مادی را برای حمایت از اجرای برنامه تخصیص میدهند. تخصیص منابع شامل اولویت بندی نیازها، شناسای منابع مالی و اطمینان از استفاده کارآمد منابع موجود است.
1-2-5. اجرا: مرحله اجرا شامل اجرای فعالیتهای برنامه ریزی شده بر اساس جدول زمانی و ستراتیژیهای تعیین شده است. مدیران برنامه بر اجرای برنامه نظارت میکنند، پیشرفت را زیر نظر دارند و به هر گونه چالش یا مشکل در حال ظهور رسیدگی میکنند.
1-2-6. نظارت و ارزیابی: در طول چرخه عمر برنامه، مکانیزمهای نظارت و ارزیابی برای ارزیابی سودمندی برنامه، پیگیری پیشرفت به سمت اهداف و شناسایی زمینههای بهبود به کار گرفته میشود. مدیران برنامه از دادههای نظارتی و یافتههای ارزیابی برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه و تنظیم فعالیتهای برنامه استفاده میکنند.
فرض کنید در یک ولسوالی، مکتب تلاش میکند تا آموزش STEM (ساینس، تکنالوژی، مهندسی و ریاضیات) را برای دانش آموزان مکاتب ابتدایی تقویت کند. فرآیند برنامه ریزی پروسه با نیاز سنجی شروع میشود که شکاف را در منابع و فرصتهای STEM برای دانش آموزان آشکار میکند. برنامه ریزان پروسه هدف بهبود سواد و مهارت STEM را در بین دانش آموزان تعیین میکنند و ستراتیژیهای مانند افزایش برنامه درسی، توسعه حرفهای آموزگاران و فعالیتهای STEM فوق برنامه را طراحی میکنند. منابع برای تهیه مواد STEM، آموزش آموزگاران و پشتیبانی از اجرای برنامه تخصیص داده شده است. در طول اجرای برنامه، مکانیزمهای نظارتی مانند ارزیابی دانش آموزان و مشاهدات آموزگاران، برای ردیابی پیشرفت و شناسایی مناطق برای اصلاح استفاده میشوند.