انجام یک نیاز سنجی جامع گام مهم برای سازمانهای غیر دولتی است تا چالشها، شکافها و اولویتهای جوامع را که به آنها خدمت میکنند، درک نمايد. این فرآیند شامل جمع آوری، تجزیه و تحلیل سیستماتیک دادهها برای شناسایی حوزههای کلیدی نیاز و اطلاع رسانی ستراتیژیهای توسعه و اجرای برنامه است.
2-1-1. درک فرآیند: فرآیند انجام نیاز سنجی با تعریف محدوده و اهداف ارزیابی آغاز می شود. سازمانهای غیر دولتی باید هدف ارزیابی را روشن کرده، جمعیت هدف را شناسایی کنند و اهداف و نتایج خاصی را که قصد دستیابی به آن را دارند تعیین نماید. به عنوان مثال، یک سازمان غیر دولتی که در زمینه آموزش کار میکند ممکن است نیاز سنجی خود را بر درک موانع ثبتنام در مکتب و دسترسی به آموزش با کیفیت در میان کودکان در یک منطقه خاص متمرکز کند.
2-1-2. روشهای جمعآوری دادهها: سازمانهای غیر دولتی از روشهای مختلف از جمله رویکردهای کمی و کیفی برای جمع آوری دادهها در طول نیاز سنجی استفاده میکنند. روشهای کمی شامل جمع آوری دادههای عددی از طریق نظر سنجی، پرسشنامه و سوابق موجود است. این روشها بینشهای ارزشمند را در مورد شیوع و توزیع نیازهای خاص در جمعیت هدف ارائه میدهند. از سوی دیگر، روشهای کیفی، مانند مصاحبه، گروههای متمرکز و روشهای مشارکتی، به سازمانهای غیر دولتی اجازه میدهد تا دلایل، ادراکات و تجربیات مرتبط با نیازهای شناسایی شده را بررسی کنند. با ترکیب رویکردهای کمی و کیفی، سازمانهای غیر دولتی میتوانند درک جامع از ماهیت چند وجهی نیازهای جامعه را به دست آورند.
2-1-3. سهیم ساختن ذینفعان: مشارکت ذینفعان در طول فرآیند ارزیابی نیازها برای اطمینان از ارتباط، اعتبار و مالکیت یافتهها ضروری است. سازمانهای غیر دولتی با اعضای جامعه، رهبران محلی، سازمانهای دولتی و سایر ذینفعان مرتبط برای جمع آوری دیدگاهها و بینشهای مختلف همکاری میکنند. سهیم ساختن ذینفعان نه تنها مشارکت و حمایت جامعه را تقویت میکند، بلکه اعتبار و سودمندی نتایج ارزیابی نیازها را نیز افزایش میدهد. به عنوان مثال، یک سازمان غیر دولتی که نیاز سنجی در مورد ناامنی غذایی انجام میدهد، ممکن است کشاورزان محلی، رهبران جامعه و مقامات دولتی را در فعالیتهای جمع آوری دادههای خود شمولیت دهد تا به درک جامع از موضوع دست یابد و راه حلهای مربوط به زمینه را شناسایی کند.
2-1-4. تجزیه، تحلیل و تفسیر دادهها: پس از جمع آوری دادهها، سازمانهای غیر دولتی یافتهها را تجزیه، تحلیل و تفسیر میکنند تا الگوهای کلیدی، روندها و حوزههای اولویت را شناسایی کنند. تجزیه و تحلیل دادهها شامل سازماندهی، خلاصه کردن و ترکیب دادههای کمی و کیفی برای به دست آوردن بینش معنا دار است. سازمانهای غیر دولتی از شیوههای تحلیل مختلف مانند تحلیل آماری، کد گذاری موضوعی و مثلث بندی برای بررسی دادهها از دیدگاههای چندگانه و اعتبار سنجی یافتهها استفاده میکنند. از طریق تجزیه و تحلیل دقیق دادهها، سازمانهای غیر دولتی میتوانند نیازهای اساسی، نابرابریها و علل ریشهی را در جامعه کشف کنند و به توسعه مداخلات و ستراتیژیهای هدفمند کمک کنند. یک سازمان غیر دولتی متمرکز بر توسعه جامعه در یک منطقه روستایی را در نظر بگیرید. برای درک بهتر نیازها و اولویتهای جامعه، سازمان غیر دولتی نیاز سنجی جامع را انجام میدهد. این ارزیابی شامل نظر سنجیهای است که برای جمع آوری دادههای کمی در مورد درآمد خانوادهها، دسترسی به خدمات اولیه و سطوح تحصیلات انجام میشود. علاوه بر این، بحثهای گروه متمرکز با اعضای جامعه سازماندهی میشود تا ادراکات، چالشها و آرزوهای آنها را بررسی کنند. از طریق جلسات ذینفعان با رهبران محلی و مقامات دولتی، سازمان غیر دولتی بینشهای بیشتری در مورد اولویتها و منابع جامعه جمع آوری میکند. تجزیه و تحلیل دادهها شکافهای قابل توجهی را در دسترسی به خدمات مراقبتهای صحی و فرصتهای اقتصادی محدود برای زنان در جامعه نشان میدهد. بر اساس این یافتهها، سازمان غیر دولتی برنامههای را برای بهبود دسترسی به مراقبتهای صحی و توانمند سازی زنان از طریق ابتکارات مهارت سازی و درآمد زایی طراحی میکند.
یک سازمان غیر دولتی متمرکز بر توسعه جامعه در یک منطقه روستایی را در نظر بگیرید. برای درک بهتر نیاز ها و اولویتهای جامعه، سازمان غیر دولتی نیاز سنجی جامع را انجام میدهد. این ارزیابی شامل نظر سنجیهای است که برای خانوادهها برای جمع آوری دادههای کمی در مورد درآمد خانواده، دسترسی به خدمات اولیه و سطح تحصیلات انجام میشود. علاوه بر این، بحثهای گروهی متمرکز با اعضای جامعه سازماندهی میشود تا ادراکات، چالشها و آرزوهای آنها را بررسی کنند. از طریق جلسات ذینفعان با رهبران محلی و مقامات دولتی، سازمان غیر دولتی بینش بیشتری در مورد اولویتها و منابع جامعه جمع آوری میکند. تجزیه و تحلیل دادهها شکافهای قابل توجه را در دسترسی به خدمات مراقبتهای صحی و فرصتهای اقتصادی محدود برای زنان در جامعه نشان میدهد. بر اساس این یافتهها، سازمانهای غیر دولتی برنامههای را برای بهبود دسترسی به مراقبتهای صحی و توانمند سازی زنان از طریق ایجاد مهارت و ایجاد درآمد طراحی میکنند.